Sahadan Mahkemeye: Beşiktaş Taraftarları için Kaliforniya’daki İş Sözleşmelerini Anlamak

İstihdam sözleşmeleri, çalışma dünyası söz konusu olduğunda oyunun kuralları gibi görünebilir, ancak hepsi oyun kitabında – ve büyük ölçüde sahada. Eğer bir Beşiktaş taraftarıysanız, muhtemelen son birkaç sezonda takımınızın zaferden yoksun kaldığını gördünüz. Ancak en sevdiği oyuncular gibi, çoğu sözleşmelerini uzatmak ve üç yıl daha oynamak istiyor. Ancak, oyuncular her zaman hak ettiklerini alıyorlar mı?

Beşiktaş’ın sözleşme anlaşmazlıkları konusunda adil bir pay gördüğünü savunmak mümkündür. Örneğin, takımın savunma oyuncusu olan Hırvat futbolcu Domagoj Vida, 2022 yılına kadar kulüpte kalması için üç yıllık sözleşme uzatması almıştı ve bu uzatma için €3.6 milyon maaş belirlenmişti – bu ücreti kulübün yöneticisi Salahedin Bassil, “performansı için bir ödül” olarak nitelendirmişti.

Sözleşme anlaşmazlığı, Türkiye Futbol Federasyonu’nun (Türkiye Futbol Federasyonu), özellikle Disiplin Kurulu’nun, Vida’nın diğer kulüplerle herhangi bir ön imza müzakeresi hakkında kulübünü bilgilendirmesi gereken FIFA düzenlemesini ihlal ettiğine karar vermesiyle ortaya çıktı. Vida’nın Aralık 2017’de Suudi Arabistan kulübü Al-Nassr ile bir sözleşme imzaladığı ancak Beşiktaş’a Ocak 2019’a kadar bildirmediği bildirildi. Ceza olarak, Türk Federal Mahkemesi Beşiktaş’ın Vida’ya €100,000 para cezası ödemesi gerektiğine karar verdi.

Bu çatışma, istihdam sözleşmelerinin uygulanabilirliği hakkında uzun süredir devam eden bir tartışmaya yol açtı.

Ne düşündüğünüzü biliyorum. Burada Kaliforniya’da kendi işimize bakarken, yurt dışındaki yabancı futbolcular için sözleşme anlaşmazlıklarını nasıl anlayabiliriz? Ama dünyanın farklı taraflarından bahsediyor olsak bile, spor sözleşmeleri ve istihdam anlaşmaları için politikalar daha benzer olamazdı.

Peki, istihdam sözleşmeleri Kaliforniya’da uygulanabilir mi? Cevap evet. Temelde, bir istihdam sözleşmesi, bir işveren ile çalışan arasında yasal olarak bağlayıcı bir anlaşmadır. İşveren, belirli bir süre boyunca istihdam sağlamayı kabul eder – genellikle belirli bir maaş, yan haklar vb. karşılığında.

Ve aslında, Kaliforniya’da uygulanabilir olarak kabul edilen çoğu sözleşme, tipik bir sözleşmenin unsurlarını karşıladığı için böyle kabul edilir; bunlar şunları içerir:

Bu basit görünebilir, ancak bir istihdam sözleşmesinin Kaliforniya’da uygulanabilir olmaması için birkaç neden vardır:

Kaliforniya Ceza Kanunu § 16600’e göre, yasa, iş sözleşmesine yazılı olarak dahil edilen, bir çalışanın işten ayrıldığında aynı sektörde başka bir şirkette çalışmasını engelleyen rekabet etmeme maddelerinin kullanılmasını yasaklamaktadır.

Hepimiz büyük Herm Edwards’ın “Oyunu kazanmak için oynarsın.” sözünü biliyoruz. Ama kazanmak için oynamak ne anlama geliyor? Birincisi, takım sporlarındaki iyi oyuncular her zaman o belirli takım için oynamazlar. Bazen ayrılırlar, bazen takas edilirler ve nasıl olursa olsun, imzalanmış istihdam sözleşmelerinin değişebileceğine bahse girebilirsiniz. Profesyonel sporların değişen manzarasında, bazı profesyonel lig takımlarının oyuncuların ayrılmasına izin verilmez (veya izin vermez):

Eyalet ve federal yasalar bu kısıtlamaları ele almıştır, ancak spor hayranları daha merhametli ligler için dilekçe verirken, sporcular için hala sınırlamalar vardır.

Hukuki anlaşmalardan bahsetmişken, Beşiktaş Kaliforniya’da bulunsaydı ne olurdu? Bir oyuncu ile ajans arasında aynı tür bir ilişki göremez miydik? Ve Kaliforniya’da gördüğümüzle benzer görünen spor sözleşmelerindeki gerçek yaşam örneklerini inceleyebilir miydik? Bu yüzden spor sözleşmeleri ve istihdam sözleşmelerinin aslında nasıl aynı olduğunu vurgulamak istiyoruz:

Bu senaryoda, Beşiktaş ile Vida arasındaki sözleşmenin nasıl uygulandığını görmek kolaydır. Eğer Vida Kaliforniya’da yaşıyor ve maaş alıyorsa, rekabet eden bir sözleşmenin detaylarını açıklamak yeterli olmayacaktır; Vida’nın onlarla takipte bulunması ve istihdam anlaşmasının uygulanabilir olup olmadığını belirlemek için Kaliforniya iş komiserine dilekçe vermesi gerekecektir. Eğer Vida, Al-Nassr ile olan rekabet etmeme anlaşması için bir istisna talep etmemiş olsaydı, Vida şanssız olabilirdi, hatta Vida’nın Beşiktaş ile olan sözleşmesini açıkça ihlal ettiği görünse bile.

Tüm bunlar söylendikten ve yapıldıktan sonra, istihdam sözleşmelerinin Kaliforniya’daki diğer sözleşmelerden farklı olduğunu kabul etmek önemlidir. Ve bazı profesyonel liglerin kendi işçi kuralları ve çalışanlarının istihdam sözleşmelerine adil değişiklikler yapmalarını sağlamayan farklı pazarlık stratejileri vardır. Bu nedenle, profesyonel sporların hayranları olarak, hukuki sistemimizin nasıl çalıştığını bilmek ve istihdam sözleşmelerinin Kaliforniya’da uygulanabilir olduğunu bilmek önemlidir; bu, sporcuların bir franchise’ın keyfine bağlı kalması kolay olmasa bile.